Babad lan Tutur Topeng Dalem Sidakarya
Selasa, 18 September 2018,
16:10 WITA
Follow
IKUTI BERITABALI.COM DI
GOOGLE NEWS
BERITABALI.COM, TABANAN.
Beritabali.com,Tabanan. Ring sekancan pemargin yadnya ring Bali, sering taler kadagingin wewalen. Sinalih tunggil wewalen sane kawentenang sasolahan topeng Sidakarya. Manut ring kakepahang "seni" sasolahan topeng Sidakarya punika pinaka "seni wali" .
[pilihan-redaksi]
Sasolahan topeng Sidakarya punika kemargiang rikala pacang puncak karya. Minakadi sedurung penganteb pucaj tawur, melaspas, ngenteg linggih utawi pemargin yadnya tiosang.
Sasolahan topeng Sidakarya punika kemargiang rikala pacang puncak karya. Minakadi sedurung penganteb pucaj tawur, melaspas, ngenteg linggih utawi pemargin yadnya tiosang.
Saking pregina topeng sane karauhing olih juru warta beritabali.com puniki, presida raris kauningin lan purun kasobyahang indik babad utawi "sejarah" topeng Sidakarya punika, sane ngawit saking duk Ida Dalem Waturenggong dados tedung jagat.
Kaceritayang, kawentenang sasolahan topeng Dalem Sidakarya punika mangawit duk Ida Raja Dalem Waturenggong nedeng ngewangun karya agung ring Pura Agung Besakih. Krama lan panjak sami nyabran rahina rauh jagi ngaturang ayah.
Kawentenang Ida Dalem Waturenggong lan panjak Ida nedeng nangun karya punika taler kapireng kantos ke tanah Jawa. Asapunika taler olih Brahmana Keling. Kocap Brahmana Keling punika pernah masemeton sareng Ida Dalem Waturenggong.
Eling kantun masemeton sareng Ida Dalem Waturenggong, taler kedeh manahne nyaksi pemargin yadnya utawi karya agung sane katangun, Brahmana Keling raris metilar saking tanah Jawi lan gageson nyujur Nusa Wali.
Tan kaceritayang ring margi, Ida Brahmana Keling sampun rauh ring Bali utawi nyujur Pura Agung Besakih (saking narasumber tiosang kaucap Ida Brahmana Keling sampun nyujur bencingah Puri Ida Dalem Waturenggong ring Gelgel, Kelungkung).
Sapangrauh Ida Brahmana Keling ring Pura Besakih punika kasanggra olih kalih diri panjak marep Ida Dalem Waturenggong. Inggih punika Bendesa Rendang lan Ki Arya Tangkas. Sakemaon makakalih panjak Ida Dalem Waturenggong punika sekadi minyulin Ida Brahmana Keling. Santukan kocap prerain lan prebawa Ida Brahmana Keling majejehin.
Kocap gegambaran prerain Ida Brahmana Keling punika mesaih sareng rupan topeng Dalem Sidakarya. Inggih punika mecangkem tongos, rambut gumbrang gambring lan mabusana pinaka kombel. Semalihne sane ngemawinang kalih diri panjak Ida Dalem Waturenggong purun binyul santukan Ida Brahmana Keling ngangken masemeton sareng Ida Dalem Waturenggong.
Antuk kawentenang sekadi punika, olih kalih diri panjak Ida Dalem Waturenggong punika, Ida Brahmana Keling taler kanistayang, kabayang-bayang kantos katundung.
Olih penyangga kaon lan nista sane katampa sekadi punika, Ida Brahmana Keling dahat bendu lan duka. Ida raris ngerauhang pastu, minakadi pemargin yadnya sane katangun punika pacang makeh ngerauhang pikobet lan tan prasida memargi antar, labda karya sidaning don.
Disampun puput memastu, Ida Brahmana Keling raris metilar lan nyujur Bandana Negara. Pastu Ida dahat mangan lan mabukti. Tan suwe saking Ida metilar lan nyujur Bandana Negara, sarana yadnya sane pacang kaanggen ring pucak karya sekadi memerek. Bikul makeh ngarubeda lan pemargi - pemargi kaon sane tiosang.
Antuk makeh rauh pikobet lan pemargi kaon rikala nangun karya agung punika, Ida Dalem Waturenggong gelis nangun yoga semadhi. Tetujonne nunas pemargi lan pawuwus Ida Sanghyang Widhi Wasa. Saking pemargi punika Ida raris uning unteng saking parindikan sane memargi.
Gelisang cerita, Ida Dalem Waturenggong raris ngutus panjak Ida mangda gelis mendak Ida Brahmana Keling lan Ida kasarengin panjak Ida Dalem Waturengong punika sampun kaucap mewali lan sampun napak ring Besakih lan nyaksi karya sane katangun.
Disampun Ida Brahmana Keling napak ring Besakih, Ida Dalem Waturenggong menyanggra antuk tetangisan lan gelis nunas pangampura. Kaucap, antuk sapangrauh Ida Brahmana Keling mewali ke Besakih, sarwaning upakara lan sarana sane polih memerek antuk pastun Ida presida mewali alub lan bungah. Kenten taler pikobet - pikobet sane rauh nibenin presida kakaonang. Ida
Brahmana Keling raris katunas nyarengin muput karya punika lan pemargin yadnya presida puput labda karya.
Antuk kawentenang punika, Ida Dalem Waturenggong raris mapica gagelar ring Brahmana Keling, inggih punika Dalem Sidakarya. Rikala punika taler Ida Dalem Waturenggong ngamedalang bisama, inggih punika sekancan yadnya sane kemargiang ring Bali wenang nganggen wewalen Topeng Sidakarya utawi kapuput antuk tirta Sidakarya.
Sasolahan Topeng Sidakarya punika macihna makeh simbol sane patut kaartos lan katulad. Utamane rikalaning bangun yadnya. Tatulad punika, mangda krama Hindu Bali setata maparilaksana, mapikayun lan mabaos sane becik.
[pilihan-redaksi2]
Saking sasolahan punika taler sang pregina topeng Sidakarya nekeping cangkem topeng. Tatuladne, ring sejeroning urip i krama mangda presida bisa ngengkebang sane kaon lan ngunggahang parilaksana luwih.
Saking sasolahan punika taler sang pregina topeng Sidakarya nekeping cangkem topeng. Tatuladne, ring sejeroning urip i krama mangda presida bisa ngengkebang sane kaon lan ngunggahang parilaksana luwih.
Sedurung sasolahan punika puput utawi kasineb, sang pregina Topeng Sidakarya nyambehang beras lan jinah boling. Nyambehang beras punika maka cihna merta utawi kasukerthan masambeh ring jagate.
Sang pregina Topeng Sidakarya sedurung nyineb sasolahanne taler ngedeng utawi ngejuk anak alit sane manonton raris kaicen upah marupa jinah. Indik punika pinaka "simbolisasi regenerasi" mangda seni budaya Bali taler sasolahan Topeng Sidakarya punika presida ajeg lan Lestari turun temurun. (bbn/rah/rob)
Kasurat olih: Ki Tambet
Sang nyurat embas antuk aran I Gusti Putu Arthadana. Mekarya dados juru warta, nedeng kuliah ring World University Program Studi Penyadaran Diri, meneng ring Banjar Kamasan, Desa Dajan Peken, Tabanan
Berita Tabanan Terbaru
Reporter: bbn/rls